Glokom
Nedir?
Glokom; göz içi basıncının görme sinirini tahrip edecek kadar artmasına bağlı olarak gelişen, görme kaybına yol açan bir hastalıktır.
Optik (görme) siniri, gözden beyne bilgi iletişimi sağlamada kilit rol oyanayan bir sinir olduğu için, glokom aşamalı olarak geri dönüşsüz görme kaybına neden olabilir ve körlüğe yol açabilir. Nadir vakalarda göz içi basıncı normal olan hastalarda da glokom gelişebilir.
Glokom Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Glokom Olduğumu Nasıl Anlayabilirim?
Glokom Tedavi Edilebilir Bir Hastalık Mıdır?
Glokom'u Önlemek Mümkün Müdür?
Glokom Gelişimini Kolaylaştıran Başka Hastalıklar / Risk Faktörleri Var Mıdır?
Glokom Hastalığında Erken Tanı Konulması için Ne Yapılmalıdır?
Glokom Hastasının Günlük Yaşamında ve İş Yaşamında Dikkat Etmesi Gerekenler Nelerdir?
Glokom Nedir? Glokom ve Göz Tansiyonu Aynı Hastalık Mıdır?
Glokomun en sık rastlanan iki alt tipi mevcuttur:
Açık Açılı Glokom (Geniş Açılı Glokom)
Göz içi basıncında artışa neden olacak şekilde göz sıvısının boşalmasında yavaşlama olması durumudur.
Primer Açık Açılı Glokom, glokom vakalarının %90'ını oluşturur ve sıklıkla belirti vermez. Bu nedenle belirtiler genellikle, glokom ileri evreye ulaştığında ortaya çıkar.
Kapalı Açılı Glokom (Dar Açılı Glokom)
İris ile kornea arasındaki açının, göz sıvısının boşalmasını zorlaştıracak ve göz içi basıncında artışa neden olacak şekilde normalden daha dar olması durumudur.
Baş ağrısı, göz ağrısı, bulantı, geceleyin ışık çevresinde haleler ve görmede bozulma gibi belirtileri olabilir. Acil müdahale gerekir.
Belirtileri Nelerdir?
Hastalık nedeniyle gelişen herhangi bir belirti farkedilinceye kadar % 40 kayıp gelişmiş olabilir.
Retina tabakası aşağıdaki belirtiler açısından kontrol edilir:
Açık Açılı Glokom
Hastalık ilerlerken hasta, görme alanının kenarlarında kayıp olduğunu, tünelden bakıyormuş gibi baktığını, görmesinde belirgin kayıplar olduğunu farkeder.
Kapalı Açılı Glokom
Baş ağrısı, göz ağrısı, bulantı, gece ışıkların etrafında halelerin oluşumu ve
bulanık
görme gibi şikayetler gelişebilir.
Glokom siz farketmeden 'sinsice' ilerler. Bu nedenle glokomda erken tanı ve tedavi önemlidir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Senede bir kez düzenli göz muayenesi ile glokom erken teşhis edilebilir, tedavisi erken başlar bu sayede görmede kayıpların önüne geçilebilir. Ayrıca çok geniş tedavi seçenekleri mevcuttur.
Açık Açılı Glokom
Tedavisine sıklıkla göz içi basıncını düşürmeye yardımcı olan reçeteli göz damlalarıyla başlanır. Göz içi basıncının yeterince düşürülebilmesi için birden fazla ilaca gerek duyulabilir.
Burada önemli olan, hastanın göz damlalarını belirti olsun ya da olmasın, doktorun önerdiği şekilde düzenli olarak kullanmaya devam etmesi ve düzenli olarak kontrollerine gitmesidir. Ancak bu şekilde göz içi basıncı düşük ve sabit bir düzeyde tutulabilir ve göz sinirine zarar vermesi önlenebilir.
Göz damlaları göz içi basıncını yeterince düşüremez ise cerrahi önerilebilir; ancak bu hastanın göz damlalarını mutlaka bırakacağı anlamına gelmez. Cerrahi işlem öncesi ya da sonrası göz damlaları kullanılmaya devam edebilir.
Kapalı Açılı Glokom
Gözdeki drenaj sisteminin aniden tıkanmasına bağlı olarak göz içi basıncında hızlı bir artış nedeniyle gelişir. Gözdeki bu hızlı basınç artışı nedeniyle kapalı açılı glokom tıbbi açıdan acil bir durum olarak kabul edilir. Göz basıncını düşürmek için ilaçlara olabildiğince çabuk başlanır ve bazı hastalarda cerrahi işlem de gerekebilir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Artmış göz içi basıncı, glokom gelişimi için risk faktörü olabilir.
- Yaş: Bebeklerden yaşlılara kadar herkeste glokom görülebilse de 60 yaş ve üzeri olgun yetişkinlerde glokom gelişim riski 6 kat daha fazladır.
- Aile öyküsü: Ailede glokom varlığı, riski artırır.
- Tıbbi durum: Kalp hastalığı, diyabet ve yüksek kan basıncı glokom gelişim riskini artırabilir.
- Fiziksel göz hasarı: Göz yaşını boşaltmaya yardımcı kanallarda dışarıdan gelen fiziksel hasar, göz içi basıncında artışa yol açabilir. Göze gelen darbe, ayrıca lensin, boşaltım açısını kapatacak ve basıncı artıracak şekilde yerinden oynamasına neden olabilir.
- Kortikosteroid kullanımı: Uzun süreli oral kortikosteroid kullanımı glokom gelişim riskini artırabilir.
- Ciddi miyopi
Günlük Yaşamda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Nelerdir?
Gözünün Gördüğünü Koru
Glokomda erken tanı için yılda 1 kez mutlaka göz muayenesi olun.
Etkin tedavi yöntemleriyle hastalığın ilerleyişini yavaşlatmak hatta durdurmak mümkün!
DİĞER BÖLÜMLER
COVID-19 Döneminde Göz Sağlığı
Glokom
İlk olarak Aralık 2019’da Çin’de tespit edilip, kısa sürede tüm dünyayı etkileyen COVID-19 salgını, hayatı derinden etkilemiştir. Enfeksiyon için tespit edilmiş en önemli risk grubu 65 yaş üstü ve sistemik hastalığı olanlardır. Glokom deyimi halk arasında “göz tansiyonu” olarak da bilinir. Günümüzde glokom hastalığı denilince; görme siniri (optik sinir) üzerinde tahribat yaparak ilk dönemlerde hastanın çevre görmesini bozan, son dönemlerinde ise körlüğe yol açabilen bir görme siniri hastalığı (optik nöropati) anlaşılır. Glokomun görülme sıklığı 40 yaşından sonra artar ve ileri yaşlarda görülme ihtimali daha yüksektir. Glokom hastalarının, hayat boyu düzenli takip ve tedavisi gerekir.1
Nelere Dikkat Edilmeli?1-2
- Hasta vizit öncesi kliniğini arayarak hekimi ile görüşebilir.
- Hasta görmesini günlük olarak takip edip değerlendirmelidir.
- Hasta görmesinde değişiklik tespit ettiğinde doktoruna bilgi vermelidir (bulanık görme, ani görme kaybı, göz ağrısı, başağrısı, kırmızı göz, bulantı ve kusma gibi durumlarda).
- Hastaneye gidildiğinde hasta yakınlarının zorunlu haller dışında kliniğe girmemeleri gerekebilir.
- Bekleme salonlarında kalabalık yapılmamalıdır.
- Bekleme salonlarındaki diğer kişiler ile sosyal mesafe korunmalıdır.
- Eller sabunla en az 20 saniye yıkanmalıdır.
- Eller yüze sürülmemelidir.
- Maske kullanılmalıdır.
Referanslar
1- https://www.todnet.org/glokom/glokom-el-kitabi.pdf
2- https://www.glaucoma.org/news/blog/what-you-should-know-as-a-glaucoma-patient-during-covid-19.php
COVID-19 Bilgilendirme